Học gì cũng được nhưng đừng để sở thích nhất thời mà tương lai phải hối tiếc

Thứ ba - 03/06/2025 08:17

Mỗi mùa tuyển sinh đến gần, hàng trăm ngàn học sinh lớp 12 lại bước vào cuộc hành trình lựa chọn ngành học – cũng là lựa chọn tương lai. Nhưng đáng lo ngại, phần lớn trong số đó vẫn chọn ngành theo cảm tính, theo trào lưu hoặc chỉ đơn giản là... thích thì học. “Em thích ngành thiết kế đồ họa vì thấy nó ngầu” “Em chọn truyền thông vì nhiều người học” “Em học ngôn ngữ vì thích xem phim Hàn, nghe nhạc Nhật…”

Những câu trả lời nghe rất hồn nhiên, nhưng đằng sau đó là sự thiếu hụt trầm trọng về định hướng nghề nghiệp và hiểu biết về thị trường lao động.
Khi "đam mê" không nuôi nổi cuộc sống. Hàng năm Việt Nam có hàng chục nghìn cử nhân, kỹ sư tốt nghiệp nhưng không thể xin được việc, hoặc làm trái ngành với mức lương thấp và công việc bấp bênh. Rất nhiều trong số họ đã từng chọn ngành chỉ vì sở thích cá nhân, không dựa trên bất kỳ cơ sở nào về cơ hội nghề nghiệp, nhu cầu thị trường hay năng lực thực tế của bản thân. Và rồi thực tế phũ phàng kéo đến sau lễ tốt nghiệp: tấm bằng không cứu được họ khỏi cảnh thất nghiệp.
- Nỗi khổ người thất nghiệp hoặc thu nhập thấp:
Sự thật ít ai nói ra:
1.Gánh nặng tài chính đè nặng lên vai Không có việc làm ổn định, chi phí thuê nhà, ăn uống, đi lại, y tế trở thành áp lực khủng khiếp. Nhiều bạn trẻ sau khi ra trường vẫn phải sống bám vào bố mẹ – trong khi đã ngoài 22, 23 tuổi.
2. Tự ti và mất phương hướng Thất nghiệp không chỉ là vấn đề tiền bạc, mà còn là khủng hoảng tinh thần. Cảm giác vô dụng, mất giá trị bản thân, chứng kiến bạn bè ổn định cuộc sống còn mình vẫn đang loay hoay – khiến nhiều người rơi vào trầm cảm.
3. Phải chấp nhận làm trái ngành, công việc không đúng năng lực Không có chuyên môn phù hợp thị trường, nhiều cử nhân đại học đành phải làm công nhân, phục vụ quán ăn, chạy xe công nghệ… để có tiền sống qua ngày. Những công việc không ổn định này khiến họ khó tích lũy kinh nghiệm, khó thăng tiến, và càng ngày càng tụt lại phía sau.
4. Mất thời gian quay đầu – nhưng đã muộn
Sau 3 – 5 năm bơi giữa thất nghiệp và thu nhập thấp, không ít người mới nhận ra mình chọn sai ngành. Nhưng đến lúc ấy, nếu muốn học lại, đổi hướng, họ sẽ phải đánh đổi bằng tuổi trẻ, tiền bạc và một lần nữa bắt đầu từ con số 0.
“Ước gì ngày đó có người cho em biết ngành này khó xin việc thế nào” – một cử nhân ngành Xã hội học chia sẻ sau 2 năm làm trái ngành với mức lương 6 triệu đồng.
- Nguyên nhân gốc rễ: Các em tham dự giáo dục hướng nghiệp còn mờ nhạt . Các em lựa chọn ngành học chủ yếu dựa vào: Cảm tính cá nhân, lời khuyên từ bạn bè hoặc người quen không có chuyên môn, thông tin chưa kiểm chứng từ mạng xã hội , Trong khi đó, phụ huynh – những người có ảnh hưởng lớn nhất – lại thường hoặc để mặc con tự chọn, hoặc áp đặt theo lối mòn: “cứ học đại học đi đã”, “sau này tính sau”,… mà không có sự phân tích dựa trên dữ liệu thực tế.
- Lời cảnh tỉnh cho người trẻ: Đừng học vì thích, hãy học để làm, học gì cũng được, miễn là bạn hiểu rõ: Nó có thể giúp bạn làm nghề gì sau này? Xã hội có đang cần nghề đó không? Thu nhập của ngành đó có thể nuôi sống bạn và gia đình trong tương lai? Sở thích có thể thay đổi – nhưng lựa chọn sai ngành học thì cái giá phải trả là thời gian, tiền bạc và đôi khi là cả tương lai.
- Lựa chọn đúng, từ hôm nay: các chuyên gia khuyến nghị học sinh và phụ huynh nên tiếp cận tư vấn hướng nghiệp càng sớm càng tốt, lý tưởng nhất là từ lớp 10. Việc tham gia các buổi định hướng, khảo sát năng lực, tìm hiểu thị trường việc làm, và tư vấn từ người có chuyên môn sẽ giúp giảm thiểu rủi ro chọn sai ngành. Đặc biệt, trong bối cảnh tinh giản biên chế, chuyển đổi số và cạnh tranh toàn cầu, những người biết “chọn nghề có chiến lược” sẽ là người có lợi thế sống còn trên thị trường lao động khốc liệt. Hoặc liên hệ những người có kỹ năng, kiến thức, chuyên môn và kinh nghiệm xã hội thực tế chia sẻ sát với thực tế của xã hội để có những chia sẻ định hướng tốt nhất cho tương lai của bạn.
- 📝 EZ Việt Nam triển khai chương trình hướng nghiệp và tư vấn du học miễn phí cho học sinh các trường THPT trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, Bắc Giang... và các tỉnh lân cận. Chúng tôi tin rằng: định hướng đúng – cuộc đời khác.
- 📌 Thông tin liên hệ: EZ Việt Nam – VP EZ Bắc Kạn – VP EZ Bắc Giang
Hotline/Zalo: 0989 890 255
Website: ezvietnambk.com
Email: ezbkvietnam@gmail.com
📣 Hãy chọn ngành để làm – chứ đừng chọn ngành để... nuối tiếc giá như…..

Tác giả: Admin AZ

Bài liên quan